Kim jest trzeciodłużnik?

Aby wyjaśnić pojęcie trzeciodłużnika należy ustalić, że głównymi stronami w postępowaniu egzekucyjnym są wierzyciel oraz dłużnik. Najprościej rzec ujmując, wierzycielem w postępowaniu egzekucyjnym jest podmiot na rzecz którego prowadzone jest postępowanie egzekucyjne, posiadający tytuł wykonawczy do prowadzenia egzekucji wobec dłużnika, który to zobowiązany został do zapłaty określonej kwoty na rzecz wierzyciela. W toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego, komornik dokonuje, m.in. zajęcia różnych wierzytelności przysługujących mu od osób trzecich.

Trzeciodłużnikiem jest więc każdy podmiot (np. osoba fizyczna lub osoba prawna), który jest dłużnikiem zajętej wierzytelności. Mówiąc prostymi słowami, trzeciodłużnikiem jest osoba która ma zapłacić na rzecz dłużnika określoną kwotę pieniędzy, jednak w wyniku zajęcia dokonanego przez komornika, nie przekazuje jej dłużnikowi, tylko komornikowi, który następnie przekazuje je do wierzyciela.

W polskim prawie jest szereg sytuacji, w których możemy stać się trzeciodłużnikami. Do najczęstszych przykładów trzeiodłuników możemy zaliczyć:

- pracodawców - zobowiązanych do wypłaty wynagrodzenia z tytułu umowy o pracę lub innych umów na rzecz dłużnika

- banki - zobowiązane do wydania środków zgromadzonych na rachunkach przez nie prowadzonych na rzecz dłużnika

- zakłady ubezpieczeń społecznych - zobowiązanych do wypłaty świadczeń emerytalno-rentowych na rzecz dłużnika

- kontrahenci - zobowiązani do wypłaty środków z tytułu zawartej umowy na rzecz dłużnika.

Jakie obowiązki ma trzeciodłużnik.

W zależności od dokonanego zajęcia obowiązki trzeciodłużnika mogą być różne. W piśmie, w którym komornik dokonuje zajęcia wierzytelności, trzeciodłużnik otrzymuje instrukcje jakie musi wykonać. Brak odpowiedzi na zajęcie wierzytelności skutkować będzie konsekwencjami. Stosownie do art. 886 kodeksu postępowania cywilnego komornik wymierza trzeciodłużnikowi grzywnę w wysokości do pięciu tysięcy złotych. Grzywna jest powtarzana, jeżeli trzeciodłużnik nadal uchyla się od udzielenia odpowiedzi w dodatkowych terminach.

Wobec powyższego po otrzymaniu zajęcia wierzytelności zawsze należy udzielić odpowiedzi na dokonane przez komornika zajęcie, nawet jeżeli dłużnikowi nie przysługują żadne wierzytelności od trzeciodłużnika (np. jeżeli już nie pracuje u pracodawcy, nie pobiera żadnych świadczeń, wszystkie należności już zostały zapłacone dłużnikowi i nie przysługują mu żadne nowe).

Nadmienić należy, że trzeciodłużnik w żadnym stopniu nie odpowiada za długi dłużnika. Jedyną negatywną konsekwencją zostania trzeciodłużnikiem może być zignorowanie pisma komornika, a co za tym idzie narażenie się na ukaranie grzywną. Grzywna nakładana jest na osobę zobowiązaną do udzielenia odpowiedzi. W przypadku osób pranych (np. spółek), grzywna nakładana jest na pracownika odpowiedzialnego za nieudzielenie odpowiedzi, a w razie braku wskazania takiej osoby lub jej braku, na osobę zarządzającą spółką (najczęściej jest to prezes spółki).

Jak można zostać trzeciodłużnikiem?

Komornik w toku prowadzonego postępowania egzekucyjnego dokonuje szeregu zapytań do różnych urzędów na podstawie art. 761 kodeksu postępowania cywilnego. Głównymi narzędziami jakimi posługuje się komornik są zapytania do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz do właściwego Urzędu Skarbowego. ZUS wskazuje aktualnego płatnika składek na ubezpieczenie i na tej podstawie komornik dokonuje zajęcia wynagrodzenia za pracę lub innych wierzytelności z tytułu umów zlecenie lub umów o dzieło. Podobne informacje komornik może uzyskać z Urzędu Skarbowego. Od 2024 roku komornicy, za pośrednictwem Urzędu Skarbowego, mają wgląd do plików kontrolnych JPK-VAT składanych przez dłużników. Na ich podstawie komornik zna kontrahentów dłużnika i może dokonać zajęcia przysługujących mu od nich wierzytelności.